RÓŻANIEC – HISTORIA I TERAŹNIEJSZOŚĆ
Zwyczaj odmawiania różańca jest bardzo dawny. Sięga czasów przed narodzeniem Chrystusa. Różaniec powszechnie stosowali w Indiach wyznawcy Wisznu i Siwy, także wyznawcy Buddy, Lamowie w Tybecie, a nawet Mahometanie w Syrii i Afryce Północnej. Jakie zdziwienie było św. Franciszka Ksawerego, kiedy zobaczył w Japonii coś podobnego do katolickich różańców.
Jak widzimy różaniec jako taki nie powstał w Kościele Katolickim, ale istniał dawno przed nim i jest własnością wielu narodów i religii. Miał on też różne formy: w Chinach były nim sznury z węzłami, podobną formę miały sznury bramińśkie. Różaniec indyjskich Siwitów miał formę sznurków z nanizanymi perełkami owocu aksza i składał się z 32, 64, 84,108 paciorków. Podobne różańce mieli i mają dotąd mnisi buddyjscy. Różańce te ułatwiały modlitwę, zwłaszcza, gdy pewne formuły się często powtarzały.
Czytamy o pierwszych pustelnikach, że wyznaczali sobie do codziennego odmawiania 100 i więcej Ojcze Nasz – czy też innych pacierzy. Metodę doskonalono, posługując się sznurkami z węzłami, lub sznurkami z nanizanymi na nich pętelkami czy kawałkami drewna. Taki różaniec miał posiadać św. Pachomiusz i św. Benedykt z Nursji. Najdawniejszy z zachowanych różańców pochodzi dopiero z XIII wieku. Sznur przedstawia 158 nanizanych na nim paciorków.
Modlitwą najczęściej i najpowszechniej odmawianą była Modlitwa Pańska, której nas nauczył sam Jezus Chrystus; modlitwa z wszystkich modlitw najczcigodniejsza i Panu Bogu najmilsza.
Kiedy powstały zakony, kapłanów obowiązywała reguła do codziennego odmawiania 150 psalmów. Natomiast innych, czyli braci laików zakonnych zobowiązano do odmawiania 150 ojcze nasz. Dlatego tak ułożone modlitwy nazwano Psałterzem Braci. Tak było u benedyktynów jeszcze w wieku XIII.
Od XII wieku upowszechnia się w kościele zwyczaj odmawiania Pozdrowienia Anielskiego i do nich dodano słowa św. Elżbiety … I błogosławiony owoc żywota Twojego. A jeszcze później imię Jezus. W wieku XVI uzupełniono słowami – Święta Maryjo Matko Boża módl się za nami grzesznymi, teraz i w godzinę śmierci naszej amen. (rok 1515) od średniowiecza pochodzi zwyczaj częstego odmawiania Pozdrowienia Anielskiego.
Różaniec w postaci wielokrotnego odmawiania Pozdrowienia Anielskiego upowszechniał św. Dominik. Jednak różaniec w obecnej formie ustalił się dopiero w wieku XV dzięki Dominikaninowi błogosławionemu Alanusowi a la Roche.
W wieku XV ustalono ostatecznie 15 tajemnic i podzielono je na 5 tajemnic radosnych, pięć tajemnic bolesnych i pięć tajemnic chwalebnych. I tak było do roku 2002. Bulle papieskie począwszy od papieża Sykstusa IV wspominają o różańcu złożonym jedynie z 15 Ojcze Nasz i 150 Zdrowaś. Dopiero Pius V bullą z dnia 17 marca 1569 r. po raz pierwszy zwraca uwagę, że rozważanie tajemnic z życia Pana Jezusa jest warunkiem koniecznym do otrzymania odpustów. Różaniec więc uzupełniono rozważaniem tajemnic. Papież Jan Paweł II 16 października 2002 roku dodał część IV różańca św. Tajemnice Światła.
Mimo, że różaniec powstał przed chrześcijaństwem, tak naprawdę jest własnością chrześcijaństwa, bo dopiero w kościele katolickim stał się powszechną własnością jego wyznawców i przybrał formę oryginalną, własną wyróżniającą się od innych różańców, wśród innych religii świata.
Nosi on różne nazwy: Psałterz Maryjny, Saluciones (pozdrowienia), czy wreszcie rosarium – różaniec, to znaczy – wieniec z róż. Różaniec, najpopularniejszą modlitwą wiernych Kościoła Katolickiego. Nie jest to modlitwa urzędowa kościoła. Nie wchodzi do oficjalnej liturgii, jest natomiast modlitwą prywatną wiernych. A jednak bez przesady można uznać ją za najpopularniejszą modlitwę wiernych kościoła. Zna tę modlitwę każdy katolik, nawet dziecko. Jest własnością setek milionów rzesz katolików.
Co o tym zadecydowało?
Przede wszystkim łatwość i prostota różańca.
Składa się on przecież z modlitw codziennych, najpowszechniej używanych. Modlitwy Pańskiej i Pozdrowienia Anielskiego. Można go odmawiać prawie w każdym czasie i prawie w każdym miejscu. Rozważanie tajemnic z życia Pana Jezusa i jego matki dodane w wiekach późniejszych (XVI w.) nadało różańcowi formę rozmyślania, kontemplacji Ewangelii, co pozwala nie tylko lepiej poznać życie Chrystusa, ale je także naśladować.
Spopularyzowali tę modlitwę Święci Pańscy, gdyż była ona ich ulubioną modlitwą i nie rozstawali się z nią nigdy.
Najbardziej do rozpowszechnienia tej modlitwy przyczynili się sami papieże. Zachęcając wiernych do odmawiania, ustanawiając nabożeństwa różańcowe, (w miesiącu październiku) i święto różańcowe. Pius V ustanowił Święto Matki Boskiej Różańcowej 7 października po zwycięskiej bitwie pod Lepanto w roku 1571.
Wreszcie do spopularyzowania tej modlitwy przyczyniły się bardzo objawienia N. M. Panny z różańcem w ręku, polecającej usilnie odmawianie tej modlitwy. Tak było w Lourdes 1858 r., w Fatimie 1917 r., w Pompejach koło Neapolu w r. 1875 i w wielu innych miejscach (np. Kanada, Filipiny, Meksyk).
BRACTWA RÓŻAŃCOEWE
Do spopularyzowania tej wyjątkowo pięknej modlitwy przyczyniły się też bractwa różańcowe. Miały one ongiś w Polsce wielkie znaczenie. W księgach bractw różańcowych można oglądać imiona królów polskich: Zygmunta Starego, Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego, Władysława IV, Jana III Sobieskiego i Stanisława Leszczyńskiego. Są też wpisani znani wodzowie i hetmani polscy, jak np.: Stefan Czarniecki, Stanisław Żółkiewski, Karol Chodkiewicz, Tadeusz Kościuszko, czy Kazimierz Pułaski.
WIECZNY RÓŻANIEC
Nim powstał żywy różaniec, znany był tzw. wieczny różaniec został on założony w Bolonii w 1635 roku przez o. Tymoteusza Ricci. Obliczył on że rok ma 8760 godzin. Wierni na ochotnika zgłaszali się, wyznaczając sobie godzinę dnia czy też nocy raz w roku. Raz w roku odmówić różaniec to nie taka znowu wielka ofiara. Zgłosiło się bardzo wielu. W drodze losowania wybierano dzień i godzinę. Na przykład, papież Urban VIII wylosował dla siebie godzinę 11 w nocy 22 maja 1643 roku.
ŻYWY RÓŻANIEC
Żywy różaniec – dziś tak popularny – założyła sługa boża Paulina Maria Jaricot, w Lyonie 1926 roku. Zatwierdził go papież Grzegorz XVI w 1832 roku. Licząc się z sytuacją współczesnego człowieka, że jest on wieczne zagoniony i zapracowany, wpadła założycielka na pomysł, aby zobowiązać członków do odmawiania jednej tylko dziesiątki różańca każdego dnia. Na to stać każdego, nawet najbardziej zajętego pracą chrześcijanina. Członkowie są tak zorganizowani, że razem tworzą grupy dotychczas po 15 osób, od roku 2002 po 20 osób tak, by był przez nich odmówiony cały różaniec – 4 części – 20 tajemnic. Obecnie do żywego różańca należą miliony osób w Polsce i na świecie.
Obowiązki Członków Żywego Różańca:
– Członkowie Żywego Różańca mają na celu za pomocą wspólnej modlitwy dochować wierności Bogu, wytrwać w dobrym, bronić od złego siebie i bliskich.
– Członkowie Żywego Różańca mają obowiązek wielbić i naśladować Maryję oraz w szczególny sposób powinni wystrzegać się ciężkich grzechów.
– Na czele każdego Kółka stoi Zelator lub Zelatorka. Mają oni obowiązek pilnowania zmiany Tajemnic Różańcowych co miesiąc.
– Członkowie Żywego Różańca korzystają z Mszy Świętych i Nabożeństw odprawianych w ich intencji, za żywych i umarłych.
Przyjęcie do Kółka Żywego Różańca dokonuje się przez wpisanie do rejestru członków i zobowiązaniu się do codziennego odmawiania jednej dziesiątki Różańca świętego.
WSPÓLNOTY ŻYWEGO RÓŻAŃCA W PARAFII ŚW. BARBARY
W naszej parafii Róż Żywego Różańca mamy dziesięć – 9 żeńskich i 1 męska. Jedenasta Róża w trakcie tworzenia. Pragniemy przedstawić tą „Armię” ludzi wspólnej modlitwy różańcowej:
Ołtarz Matki Bożej Różańcowej
i Figura MB Fatimskiej w naszym kościele
| RÓŻA NR 1 ZELATORKA: Szlachta Grażyna 1. Ochodek Anna 2. Hoffman Teresa 3. Jarzyńska Anna 4. Sladek Maria 5. Gamża Agata 6. Szupina Bogusława 7. Strządała Anna 8. Klimek Barbara 9. Gruszczyk Anna 10. Bierska Stanisława 11. Konieczny Irena 12. Badura Stefania 13. Krzempek Anna 14. Spandel Krystyna 15. Baron Genowefa 16. Klimosz Bożena 17. Szlachta Grażyna 18. Szkrobol Grażyna 19. Siemienik Bronisława 20. Szpernol Anna |
RÓŻA NR 2 ZELATORKA:1. Czaja Zofia 2. Kaplita Danuta 3. Kusarek Maria 4. Labza Barbara 5. Kaczmarczyk Bogusława 6. Niemiec Stanisława 7. Strządała Hilda 8. Dziendziel Barbara 9. Kajstura Otylia 10. Tekla Danuta 11. Walter Teresa 12. Jarczyk Cecylia 13. Zarzycka Dorota 14. Trojan Maria 15. Kaplita Iwona 16. Janik Aniela 17. Wyleżuch Józefa 18. Tyrtania Renata 19. Dziendziel Teresa 20. Puszczewicz Mirosława |
| RÓŻA NR 3 ZELATORKA: Bojda Teresa 1. Urbanik Małgorzata 2. Chlebek Wanda 3. Sztajer Genowefa 4. Stryczek Helena 5. Nowak Janina 6. Tomaszek Róża 7. Trebczyńska Dorota 8. Klima Henryka 9. Żerdka Barbara 10. Świeży Maria 11. Szefer Helena 12. Janota Anna 13. Kwoka Janina 14. Mikołajczyk Teresa 15. Rauer Krystyna 16. Bojda Teresa 17. Sosnowska Ewa 18. Sosna Urszula 19. Lang Elżbieta 20. Jabłońska Danuta |
RÓŻA NR 4 ZELATORKA: Gawron Maria1. Gawron Maria 2. Gołyszny Anna 3. Górska Ilona 4. Bukowska Halina 5. Krzempek Maria 6. Nowak Zofia 7. Rajwa Anna 8. Sikora Janina 9. Staroń Krystyna 10. Dziwoki Małgorzata 11. Szymik Danuta 12. Wójtowicz Barbara 13. Zaremba Cecylia 14. Żur Genowefa 15. Stobierska Krystyna 16. Żur Alicja 17. Knieżyk Anna 18. Mendrek Maria 19. Gabzdyl Joanna 20. Hutnicka Jadwiga |
| RÓŻA NR 5 ZELATORKA: Szczudło Maria 1. Lekka Jolanta 2. Czaja Elżbieta 3. Strządała Ilona 4. Ociepka Józefa 5. Krzempek Zofia 6. Gabzdyl Anna 7. Giecek Ewa 8. Szczudło Maria 9. Ochodek Matylda 10. Puchałka Jolanta 11. Giertuga Julia 12. Janik Lucyna 13. Sojka Irena 14. Smol Janina 15. Wieliczka Otylia 16. Grygierek Jadwiga 17. Strządała Łucja 18. Żur Anastazja 19. Mrowiec Maria 20. Krutyła Maria |
RÓŻA NR 6 ZELATORKA: Szopka Regina 1. Brzuska Barbara 2. Brzuska Zofia 3. Szopka Regina 4. Świątek Maria 5. Smolaz Zofia 6. Gaszczyk Krystyna 7. Kucharczyk Maria 8. Borodecka Helena 9. Lapczyk Bronisława 10. Kuboszek Aniela 11. Prefeta Helena 12. Tekla Hermina 13. Łukasik Maria 14. Korus Gertruda 15. Gandor Urszula 16. Witoszek Maria 17. Pietrzyk Ewa 18. Zaremba Jadwiga 19. Sadowska Irena 20. Strządała Bronisława |
| RÓŻA NR 7 ZELATORKA: Zientek Maria 1. Bochenek Anna 2. Ociepka Wanda 3. Kocur Lucyna 4. Korzeniewska Stanisława 5. Stawniczy Małgorzata 6. Lapczyk Maria 7. Lach Jadwiga 8. Litta Małgorzata 9. Arkulary Mieczysława 10. Michalczyk Janina 11. Musioł Anna 12. Szczypka Bronisława 13. Mucha Otylia 14. Skorupa Bronisława 15. Foltyn Władysława 16. Biel Anna 17. Akus Marzena 18. Zientek Maria 19. Szczypka Bożena 20. Pustelnik Danuta |
RÓŻA NR 9 ZELATOR: Gawron Alojzy1. Moj Bronisław 2. Pietrzyk Jan 3. Gandor Robert 4. Gawron Alojzy 5. Dziendziel Jan 6. Dziewięcki Mieczysław 7. Strządała Antoni 8. Pieczka Jan 9. Janota Grzegorz 10. Krzempek Teofil 11. Prefeta Władysław 12. Pachuła Jan 13. Ryś Karol 14. Kanafek Józef 15. Konieczny Franciszek 16. Zaremba Damian 17. Brandys Marian 18. Spandel Andrzej 19. Mendrek Stanisław 20. Stobierski Tomasz
|
| RÓŻA NR 10 ZELATORKA: Brandys Maria1. Jaroszewska Larysa 2. Michalczyk Eugenia 3. Moj Maria 4. Budna Bronisława 5. Moj Janina 6. Korzeniewska Waleria 7. Brandys Maria 8. Kasza Maria 9. Holeksa Zofia 10. Strządała Bożena 11. Korzeniewska Teresa 12. Konieczny Renata 13. Konieczny Bożena 14. Dziadek Maria 15. Bochenek Maria 16. Jałowiczor Mirosława 17. Sojka Janina 18. Kubica Danuta 19. Fyrla Elżbieta 20. Niemiec Zofia |
RÓŻA NR 11 ZELATORKA: Brzuska Zofia1. Micek Krystyna 2. Krawczyk Gabriela 3. Żur Jolanta 4. Gruszka Teresa 5. Majeranowska Alicja 6. Piecha Waleria 7. Lazar Magdalena 8. Smolorz Maria 9. Mazurek Helena 10. Jakubiak Zofia 11. Skorupa Monika 12. Machalica Bernadeta 13. Sajdok Wanda 14. Zygma Maria 15. Mentel Agata 16. Wójtowicz Maria 17. Miły Halina 18. Żak Halina 19. Brandys Maria 20. Ochodek Danuta |