Historia parafii św. Barbary w Strumieniu
Strumień należy do najstarszych miejscowości Ziemi Cieszyńskiej. Najwcześniejsza informacja źródłowa na temat tej miejscowości, zwanej także Czarnym Potokiem, pochodzi z 1223 r., jednak podania ludowe głoszą, że już w 1060 r. na terenie ziemi strumieńskiej działał zakonnik benedyktyn, który miał nawrócić wielu mieszkańców. Zaowocowało to wybudowaniem w ok. 1100 r. kaplicy, prawdopodobnie pw. św. Krzyża, która stanęła przy brodzie po lewej stronie Wisły.
Do 1450 r. właścicielami Strumienia byli Kornicowie, którzy wówczas sprzedali miejscowość Machnie Ogrodzeńskiej. W 1454 r. otrzymała ona od prymasa Polski arcybiskupa Gniezna Jana Sprowskiego (1452-1464) oraz biskupa Krakowa kard. Zbigniewa Oleśnickiego (+1455) zgodę na budowę kościoła parafialnego pw. Świętego Krzyża. Powstał on w miejscu, gdzie obecnie stoi krzyż przy ul. ks. Londzina.
Do parafii strumieńskiej od dnia jej powstania należały następujące miejscowości: Strumień, Bąków, Chybie, Frelichów, Mnich, Zabłocie, Zarzecze i Zbytków. Z czasem niektóre miejscowości oderwały się od macierzystej parafii. W 1789 r. erygowano parafię Matki Bożej Śnieżnej w Zarzeczu, w latach 1928-1930 powstała parafia Chrystusa Króla w Chybiu obejmująca Mnich i Frelichów, a w 1956 r. (po zalaniu wsi pod Zbiornik Goczałkowicki) także część Zarzecza. 1 lipca 1990 r. erygowano parafię Miłosierdzia Bożego w Bąkowie, a 28 listopada 1999 r. parafię Matki Bożej Różańcowej w Zabłociu.
Od 1480 r. nowym właścicielem Strumienia i okolicznych miejscowości został Mikołaj Brodecki (+1519) – marszałek Księcia Cieszyńskiego Kazimierza II (+1528). Uzyskał on dla Strumienia w 1482 r. prawa miejskie, które w 1503 r. potwierdził król Czech i Węgier Władysław Jagiellończyk (1471-1516). Stosowny dokument znajduje się obecnie w cieszyńskim archiwum. Zawiera on opis herbu miasta: „postać św. Barbary i połowa orła piastowskiego w złotych koronach będących na niebieskim tle”.
12 maja 1495 r. Mikołaj Brodecki otrzymał pozwolenie od biskupa wrocławskiego Jana Rothe (+1505) na wybudowanie za rynkiem nowego kościoła parafialnego. Jeszcze tego roku zostały wzniesione plebania i szkoła, natomiast drewniany kościół pw. św. Barbary powstał w roku 1498. Stary kościół św. Krzyża stał się kościółkiem szpitalnym. W 1510 r. powstała przy nim nowa fundacja Szkoły Łacińskiej, a jej pierwszym kierownikiem został ks. Grzegorz Zezulka. Kościół św. Krzyża otrzymał też dodatkowych patronów: św. Michała Archanioła, św. Apostołów Szymona i Judę Tadeusza oraz św. Katarzynę Aleksandryjską.
W 1566 r. pożar strawił całe miasto wraz z kościołami. Oba zostały odbudowane i po raz kolejny były to budowle z drewna. Nowa świątynia pw. św. Barbary została wzniesiona przez budowniczego Jana Bulowskiego.
W latach 1595-1611 oraz 1619-1625, wg zasady „cuius regio eius religio” (czyj rząd, tego religia), parafię przejęli luteranie, ale po upadku reformacji wróciła ona do katolików. Ksiądz proboszcz Jan Janus wprowadził kult Opatrzności Bożej i postarał się o drugi odpust parafialny na uroczystość Trójcy Przenajświętszej. Kościół św. Krzyża przetrwał do 1789, zaś św. Barbary do 1792 r. Oba zostały rozebrane, a część ich wyposażenia przeniesiono do erygowanej w tym czasie parafii w Zarzeczu.
Obecny murowany kościół św. Barbary powstał za czasów cesarza Józefa II, w okresie od maja 1789 do grudnia 1790 r. Jego fundatorami byli Albert Kazimierz – książę sasko-cieszyński i zarazem królewicz Polski, oraz jego małżonka arcyksiężna Maria Krystyna – ulubiona córka cesarzowej Marii Teresy. Kościół ma 38 m długości, 14 m szerokości, wysokość nawy wynosi 13,65 m, a wysokość zwieńczenia dachu 18,24 m, wieża mierzy 45,80 m. Poświęcenie świątyni nastąpiło 5 grudnia 1790 r. dzięki staraniom jej budowniczego ks. proboszcza Józefa Oczadłego (1787-1802). Budowę wieży ukończono w 1792 r. W tym czasie powstał też cmentarz komunalny, a następnie – za czasów ks. proboszcza Józefa Pawlika (1861-1882) – parafialny.
14 października 1876 r. na prośbę władz miejskich zostały sprowadzone do Strumienia Siostry Szkolne de Notre Dame. Założyły one cieszącą się uznaniem szkołę dla dziewcząt i przedszkole. Po II wojnie światowej, gdy władze komunistyczne zabroniły zakonnicom prowadzenia szkoły, siostry objęły swą opieką dzieci niepełnosprawne. W 1955 r. otworzono w budynku klasztoru Zakład Leczniczo-Wychowawczy „Caritas”, a 19 lipca 1990 r. – Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci działający jako niepubliczna instytucja opiekuńczo-wychowawcza. W latach 1979-1982 oraz 2007-2009 przeprowadzono modernizację klasztoru.
W 1901 r. ks. proboszcz Antoni Olszak przeprowadził wymianę pokrycia dachowego na kościele z gontów na dachówkę ceramiczną; wieżę przykryto blachą cynkową. W tym samym roku z fundacji Anny von Bernd wybudowano Dom Ubogich. Budynek przetrwał do czasów współczesnych. Obecnie mieści się w nim ośrodek zdrowia.
W 1936 r. kościół w Strumieniu za sprawą ks. proboszcza Alojzego Gałuszki (1928-1945) został gruntownie wyremontowany od zewnątrz i wewnątrz. Niestety, w czasie II wojny światowej parafia poniosła ogromne straty: hitlerowcy w 1942 r. wywieźli trzy historyczne dzwony, a wojska radzieckie zbezcześciły i splądrowały świątynię. 15 lutego 1945 r. bomba zrzucona przez niemiecki samolot zniszczyła probostwo, grzebiąc w piwnicach dwóch księży i kilkunastu parafian. Po wojnie dzięki staraniom księży administratorów, zwłaszcza ks. proboszcza Bernarda Barysza, przy ofiarnej pracy parafian przystąpiono do naprawy zniszczeń.
Wybudowanie w latach 50. Zbiornika Goczałkowickiego spowodowało podniesienie się poziomu wód gruntowych, co doprowadziło do pęknięć murów kościelnych. Ksiądz proboszcz Alojzy Raszka (1957-1985) zatroszczył się o odpowiednie zabezpieczenie bryły kościoła. Ponadto ufundował dwa stalowe dzwony oraz przystosował wnętrze świątyni do odnowionej liturgii wg wskazań Soboru Watykańskiego II.
Ksiądz prałat Oskar Kuśka – proboszcz w latach 1985-2016 – wprowadził comiesięczne nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego, Czuwania Fatimskie oraz modlitwy przez wstawiennictwo św. Barbary podczas czwartkowych nabożeństw. Powyższy kult zaowocował w latach 1986-1987 budową kościoła Miłosierdzia Bożego w Bąkowie, a od 1991 r. – kościoła Matki Bożej Różańcowej w Zabłociu. W roku 2006 parafia otrzymała zgodę ks. bpa ordynariusza Tadeusza Rakoczego na budowę filialnego kościoła Matki Bożej Szkaplerznej w Zbytkowie.
Z okazji przeżywanych jubileuszy: 200 lat murowanej świątyni (1990), 500 lat parafii św. Barbary w Strumieniu (1995) oraz 550 lat parafii św. Krzyża (2004) przeprowadzano prace remontowe, konserwatorskie i inwestycyjne zabytkowego kościoła w Strumieniu. Wybudowano kaplicę liturgiczną, odnowiono zakrystię, kaplicę św. Krzyża, ławki, więźbę, wymieniono okna na witraże, przeprowadzono pełną konserwację wszystkich zabytkowych ołtarzy, figur i obrazów, wymieniono pokrycie dachowe na blachę miedzianą oraz wymalowano kościół od zewnątrz i wewnątrz. Ufundowano również na miejscu starego, drewnianego kościoła postument św. Barbary z brązu, odnowiono zabytkowe postumenty przed kościołem, urządzono parking przykościelny, opatrzono obejście kościoła naturalnym brukiem wraz z zewnętrznym oświetleniem. W 2008 r. staraniem ks. prałata Oskara Kuśki ufundowano trzy spiżowe dzwony w miejsce stalowych i rozpoczęto budowę kościoła filialnego w Zbytkowie.
11 września 2009 r., po sprawowanej na placu budowy Eucharystii kapłani, przedstawiciele władz samorządowych i wierni dokonali symbolicznych wykopów pod przyszłe fundamenty kościoła w Zbytkowie. 20 grudnia w obecności ks. bpa Tadeusza Rakoczego w fundamenty wmurowano uroczyście Akt Erekcyjny, a już w maju 2009 r. w murach świątyni w stanie surowym odbyło się nabożeństwo majowe, zaś w lipcu – uroczystości odpustowe ku czci Matki Bożej Szkaplerznej. 10 grudnia 2011 r. z Sanktuarium św. Barbary do nowego kościoła przyniesiono w procesji Najświętszy Sakrament, a 25 grudnia obchodzono w nim po raz pierwszy Boże Narodzenie z Pasterką. 1 maja 2015 r. ks. bp ordynariusz Roman Pindel podczas uroczystej Mszy św. w obecności księży, władz samorządowych, parafian i gości dokonał konsekracji zbytkowskiej świątyni. W przedsionku kościoła znajdują się wmurowane w ścianę kamienie wotywne przywiezione z różnych miejsc pielgrzymkowych oraz ceramiczna kropielnica – dar karmelitów z Aylesford, miejsca objawienia się Matki Bożej św. Szymonowi Stockowi.
Święta Barbara od wieków jawi się w Strumieniu nie tylko jako patronka flisaków i górników, ale także jako święta chroniąca od niespodziewanych i śmiertelnych chorób, wypadków i zagrożeń. Ciągłość jej kultu w parafii trwająca od 1495 r., nabożeństwa wokół łaskami słynącego obrazu i relikwii świętej, działalność Bractwa św. Barbary oraz organizowanie od 2006 r. misteriów religijnych przyczyniły się do przyznania w 2009 r. kościołowi w Strumieniu tytułu Diecezjalnego Sanktuarium Świętej Barbary. W Sanktuarium znajdują się relikwie św. Krzyża, św. Barbary, św. Andrzeja Boboli, św. Jana Nepomucena, bł. Bronisławy, św. Rafała Kalinowskiego, św. Klemensa i św. Honeste, św. Ojca Pio, św. Faustyny i św. Jana Pawła II.
W 2016 r. proboszczem strumieńskiej wspólnoty parafialnej został ks. kan. Jacek Kobiałka. Troszcząc się o parafię, przeprowadził już wiele działań, takich jak: uporządkowanie terenu przykościelnego, nowa aranżacja ogrodu, wybudowanie ogrodzenia obok kościoła, ufundowanie figury św. Józefa w roku tego patrona, wprowadzenie nabożeństwa do Matki Bożej Nieustającej Pomocy przy cudownym obrazie Matki Bożej Strumieńskiej, ufundowanie figury Karola Wojtyły – naszego świętego rodaka wybranego na Stolicę Piotrową – w setną rocznicę jego urodzin oraz wprowadzenie modlitwy przez jego wstawiennictwo 16. dnia miesiąca.
Zachęcamy do modlitwy w naszej świątyni za przyczyną św. Barbary oraz do udziału w Mszach św. i nabożeństwach przez jej wstawiennictwo (w czwartki, o godz. 8:00).
Jest także możliwość przyjmowania zorganizowanych grup pielgrzymkowych do tego jedynego w Polsce Sanktuarium św. Barbary. Prosimy, aby otrzymane łaski i uzdrowienia zgłaszać w zakrystii lub kancelarii parafialnej.